Kuźma nie żyje. I co teraz?

Akurat tydzień temu, 2 lutego 2015 zginął w wypadku samochodowym jeden z moich ulubionych piosenkarzy — Kuźma, czyli Andrzej (Andrij) Kuźmenko, lider ukraińskiego zespołu Skriabin. Owe wydarzenie wzbudziło we mnie bardzo silne emocje, dlatego postanowiłem napisać o nim dopiero kilka dni później, by brzmieć bardziej obiektywnie. Otóż…

Skriabina zacząłem słuchać mniej więcej w roku 1996, kiedy zespół już miał 7 lat i powoli zdobywał szeroką popularność. Spodobała mi się ich przejrzysta elektroniczna muzyka, proste zachodnioukraińskie teksty, wykonanie bez żadnych skomplikowanych sztuczek wokalnych. Gdy bliżej zainteresowałem się osobą lidera, uznałem go za sensownego człowieka, który miał dobre poczucie humoru i nie udawał gwiazdy.

Oto jedna ze starych piosenek — o tym, że „jeszcze wczoraj byłem taki mały”.

Zamiłowanie do twórczości Skriabina okazało się moim pierwszym krokiem w kierunku języka i kultury Polski. Ale w jaki to sposób? Tutaj trzeba powiedzieć, że Kuźma urodził sie w Samborze, młode lata zaś spędził w Nowojaworowsku. Oba miasta są położone blisko polskiej granicy, dlatego przyszły piosenkarz za pomocą zwyklego radioodbiornika chętnie inspirował się polską muzyką — między innymi zespołami Lady Punk, Republika, Perfect, Kombi. Magia polskiego radia ukształtowała gust Andrzeja, i w pewnym stopniu uczyniła go „przemytnikiem” polskiej kultury.

W każdym razie, kiedy wiele lat później świadomie zainteresowałem się polską muzyką, czułem się w znanych klimatach – między innymi dzięki Skriabinowi.

Pewnego dnia Andrzej, biorąc udział w programie radiowym, powiedział parę zdań na temat tłumaczeń filmów i seriali. Chodziło mniej więcej o to, że niektóre nazwy w ukraińskich kinach i telewizji są tłumaczone w dziwny sposób — np. „Świat wg Kiepskich” poznaliśmy jako „Справи Кепських”. I tutaj usłyszałem dość zaskakujące zdanie: Ukrainiec, jeśli ma otwartą głowę, tak naprawdę nie potrzebuje tłumaczenia polskich seriali, ponieważ jest w stanie bez większego problemu wszystko zrozumieć. Nie uwierzyłem, ale zdanie zapamiętałem. Parę lat później okazało się, że Andrzej prawie nie przesadzał :)

Wracając do twórczości Kuźmy, możemy powiedzieć, że on nie bał się eksperymentów. Napisał 3 książki: 2 wesołe autobiograficzne i jedną fabularną, dość ciężką i smutną. Występował w filmach. Swego czasu nagrał płytę pisenek z przekleństwami; zrobił także wiele innych kontrowersyjnych rzeczy.

Oto przykład „zakazanej piosenki” na temat relacji damsko-męskich. Jeśli nie rozumiesz tekstu i nie będziesz oglądać teledysku, wszystko naprawdę miło brzmi :)

Ale przede wszystkim zapamiętałem inne jego piosenki — naiwne, romantyczne, nieco dziecięce. Zapraszam do posłuchania jednej z moich ulubionych:

Twórczość Kuźmy pomagała mi wierzyć, że nie jestem samotny. Że wystarczy znaleźć magiczny przycisk, i wszystko będzie dobrze. No cóż, teraz „wielki mały człowiek” odszedł, a ja nadal wierzę w magiczny przycisk...

P.S. Oglądając filmiki o śmierci Andzeja, nie mogłem nie wspomnieć historyjki sprzed prawie trzech lat. Wtedy, w słonecznej Turcji, akurat skończywszy wpis o pięknie błędów, także śpieszyłem się na samolot. Śmierć artysty nastąpiła w wyniku udrzenia w ciężarówkę z mlekiem, ja zaś mogłem katapultować się wprost do Allaha za pomocą ciężarówki z benzyną. A jednak w moim przypadku sytuacja ograniczyła się jedynie do kilku siwych włosów, i nawet na samolot zdążyłem. Dlaczego ja jeszcze żyje, ale on już nie? Być może, mam jakieś szczególne przeznaczenie? To trudne pytanie.

W każdym razie, pamiętajmy, że życie jest krótkie i nieprzewidywalne. Każdy dzień może okazać się tym ostatnim. I chyba nikt nie będzie mógł zabrać ze sobą ani swoich pieniędzy, ani niedokończonych dobrych spraw, niezrealizowanych pomysłów i niespełnionych marzeń.

Trzymajcie się.

Posted in: muzyka, osobiste, Ukraina, ukraiński