Tajemnica humoru

Zawsze utrzymywałem, że najśmieszniejsze żarty to te, które na 100% składają się z prawdy. Właśnie dlatego lubię strony typu lurkmore.to. Czyli takie, na których jedna z głównych zasad polega na tym, żeby nic nie wymyślac. Oto cytat z "regulaminu" strony:

Статья не должна быть серьезной, не должна состоять из унылых графиков и непонятных наукообразных слов — статья должна рассказывать Правду. То есть, если серьезно, — отражать хотя бы одну из существующих точек зрения. Нет, мы, конечно, любим лулзы. Даже очень. Собственно говоря, ради них мы все это и делаем. Но нам важна и точность информации. Если предмет статьи предполагает что-то, официально не соответствующее действительности, — так и напишите.

Rosyjski Lurkmore jest obecnie chyba najbardziej autorytatywnym źródłem wiedzy nt. różnorakich memów internetowych. Na szczęście, memy nie są jedynym tematem strony: autorzy piszą o wszystkim, od fizyki i matematyki do polityki i biznesu. Nie będę przesadzał: nie wszystkie tamtejsze artykuły są udane i wartościowe (co nie powinno być wielkim zaskoczeniem w przypadku strony, napisać na której może każdy). A jednak nie przeszkadza mi to znów i znów czytać Lurk :)

Ciekawy jest sposób, w jaki o tej stronie się dowiedziałem. Dwaj faceci z rosyjskiego miasta, o którym wiedziałem tyle co nic (dlatego że nie jest stolicą ani byłą stolicą) sugerowali mi czytanie artykułu o ich mieście na lurkmorze. Był to według nich najszybszy sposób dowiedzieć się o ich mieście jak najwięcej. I mieli rację: na Wikipedii może być więcej informacji, ale treści z lurkmore (i im podobne) docierają do świadomości łatwiej i pozostają na dłużej.

Z tego samego powodu bardzo podobały mi się wykłady z filozofii na mojej pierwszej uczelni wyższej, Winnickim Uniwersytecie Technicznym. Oto krótki cytat z moich wspomnień o wykładowcy (w jęz. ukraińskim):

Вибрана і підготована інформація, цікаві домашні завдання, глибокий і гучний голос, чудова українська, величезна кількість незвичайних і смішних дотепів – все це мотивувало ходити на заняття значно сильніше, ніж оцінки і звичний студентський страх перед проблемами. Правду кажучи, я ходив не тільки на свої лекції і заняття – якщо була вільна пара, інколи приходив разом з іншою групою, а коли філософія вже закінчилася, інколи приходив послухати разом з молодшим курсом; Олег Ігорович не заперечував. Майже з першої лекції мені спало на думку нотувати найяскравіші його вислови в кінці конспекту – і я ні разу про таке рішення не шкодував.

Teraz też mam takich wykładowców. Józef Darski, Rigels Halili, Andrzej Buczyński – to tylko niepełna lista ludzi, na zajęciach których nie da się zasnąć. (Chociaż nie, kłamię: istnieje nawet coś w rodzaju nieoficjalnych mistrzostw ze snu na wykładach Darskiego; reguły polegają mniej więcej na tym, żeby wyspać się na wykładzie, gdzie wykładowca i studenci siedzą za jednym stołem, i nie zostać na tym przyłapanym. Ale to tak, na marginesie.) Niestety, w moim przypadku tym razem nie chodzi o oceny celujące: po prostu nie mam głowy do tych przedmiotów historyczno-politycznych, i uważam za szczęście, jeżeli się uda zaliczyć na "3"...

absolutny zwyciężca mistrzostw

Krótko mówiąc, już od dawna myślałem o roli poczucia humoru w uczeniu się, ale nie mogłem w dobry sposób tego sformułować. A dzisiaj niespodziewanie znałazłem na stronie Language Mastery TEDx-talk Chrisa Blissa, który znałazł odpowiednie słowa, by to wyjaśnić:

Mam wrażenie, że w przypadku nauki języków obcych pozytywne efekty humoru są jeszcze większe, niż w jakiejkolwiek innej dziedzinie. Przecież musimy spędzić z językiem wiele, ale to bardzo wiele godzin. Jak już powiedziałem w poprzednim wpisie, do zasilania pojazdu potrzeba paliwa, bo inaczej zbyt daleko nie zajedziemy. A co jest "paliwem" do nauki języka? Własne zainteresowania pozajęzykowe, humor i miłość. Może jeszcze coś, ale te trzy są zdecydowanie wśród najważniejszych.

Na sam koniec przytoczę krótki cytat z tego przemówienia:

Take a little bit of time each day and practice thinking funny!

Read more »

Как правильно читать?

Согласитесь, трудно вообще придумать более шизоидное занятие, чем читать о том, как правильно читать. Это напоминает цитату из одного донецкого блога – к сожалению, уже несуществующего: «Третий сектор по-украински – это когда активисты из Львова проводят семинар для активистов из Донецка о том, как проводить семинары». Поэтому, раз вы уже здесь, для вас имеется неплохая возможность замаскировать это занятие: оставьте комментарий под этой записью, и тогда получится, что вы хотя бы пишете о том, как правильно читать – а это уже, согласитесь, не так подозрительно (по крайней мере, я сейчас именно этим и занимаюсь :)

Для начала в двух словах объясню, что происходит: в польских языковых блогах – скорее всего, в связи с приходом активной фазы весны – наблюдается тенденция к появлению постов на русском (вот пример, вот еще пример, и это далеко не всё :), так что я решил присоединиться к этому движению – тем более, что блог мой все-таки в значительной мере с русским связан. Кстати, о весне: хочу поблагодарить гостеприимную варшавскую природу – сейчас уже заполночь, я сижу на траве под огромным кустом сирени – и он пахнет сильно-сильно, как в последний раз в жизни. И такая красота везде, куда ни пойду – вот уже несколько дней. Спасибо, мне очень нравится!

Теперь, собственно, о чтении. На каком бы языке мы ни читали, это помогает существенно улучшить наш уровень владения этим языком. Самое интересное, что развивается при этом не только собственно навык чтения, но и другие, казалось бы, не связанные с этим способности – говорение и понимание устной речи; боле того, нам потом значительно проще самостоятельно сформулировать мысль. Ведь читая, мы так или иначе беззвучно проговариваем текст – как бы ни боролись с этим поклонники скорочтения, на каком-то редуцированном уровне, как мне кажется, явление это все же остается. В связи со скорочтением интересно также заметить вот что: человек чаще пользуется им на своем родном языке, когда считает, что сама информация намного важнее, чем средство ее передачи (то есть язык). Читая на иностранном, мы нет-нет да обращаем внимание на то, как вся эта "машина" устроена – хитросплетения синтаксиса, словообразования, а иногда и пунктуации могут увлечь нас настолько, что мы вообще забудем, о чем читали. Хорошо это или плохо – сказать не берусь, тем более, что читаю таким образом на любом языке, и ничего не могу с этим поделать – наверное, именно затем и подался в иностранные языки, чтобы иметь хоть какое-то оправдание :)

О том, что можно и нужно читать на иностранном языке, я узнал еще в школе. Класс у меня был специализированный, поэтому чтение адаптированных текстов, выписывание и запоминание незнакомых слов было нашим регулярным занятием; чуть ли не с младших классов раз в неделю на это выделялся даже специальный урок. Но школа – явление временное, да и адаптированные тексты – это что-то вроде костылей, которые человек с радостью готов побыстрее кому-то подарить, как только закончится реабилитация. Нас, конечно, больше интересует чтение оригинальных текстов – причем не «на оценку», а из каких-то более естественных для нас мотивов.

Что-то в этом духе началось у меня еще в старших классах – на Украине (в Украине – тоже правильно) издавалась газета «English Reader's Digest», предлагающая копипасты реальных текстов из англоязычных изданий, с уже выписанными списками слов, представляющих трудность для среднепродвинутого учащегося. В старших классах наша замечательная учительница Сова (к сожалению, ушедшая в другие миры, как только я окончил школу) развернула активную кампанию по подписке на это периодическое издание. Это пришлось мне по вкусу: я как раз был влюблен в одноклассницу, которая перевелась к нам из другого города с целью совершенствования своего английского, и так уже отличного (она позже утверждала, что о сдвигах в моей голове была совершенно не в курсе, зато я на этой волне хотя бы язык подучил :). Как бы то ни было, Дайджест на какое-то время уверенно занял свое место на моем столе; в Виннице у меня до сих пор хранятся те старые номера – и я даже немного использовал их, когда сам начинал обучать языкам.

О чтении неадаптированных текстов я слышал еще в детстве. Считалось, что дядя Коля, полумифический друг семьи, которого я помню только по фотографиям, нехило владел немецким. «Он даже читает немецкие книги в оригинале!», восторженно говорили родители. Странное дело, но уже тогда, в детстве, я чувствовал в этом аргументе какой-то подвох. И действительно, чтение текстов в оригинале – это лишь начальное свидетельство нашего искреннего интереса к языку. Это как университет: если мы в него поступили, значит (скорее всего) специальность чем-то для нас интересна; но станем ли мы профессионалами, получим ли хотя бы диплом – это во многих-многих случаях еще большой вопрос... Вот, например, я сейчас двух слов не могу связать на болгарском, почти ни бельмеса не понимаю в устной речи, зато с удовольствием читаю книги и СМИ в оригинале – о том, например, что българският език в своето историческо развитие е изградил много свои специфични черти, които го разграничават от останалите славянски езици. И что, это доказывает, что я мегакрутой гуру в болгарском? :)

Первый встреченный мною реальный человек, много и с интересом читающий на иностранном языке – это винничанин Евгений Михайлович Косарев (а вот и он, на фото слева), весьма ответственного вида человек, работающий в одном из социальных подразделений горисполкома. Мы познакомились где-то году в 2003-м, на встречах некоего разговорного кружка религиозного толка. С подачи Евгения я потом стал посещать и другие клубы общения на английском – в частности, клуб у мормонов и несколько «поколений» занятий с волонтерами корпуса мира. О последнем, кстати, не говорю в прошедшем времени – когда я в Виннице, до сих пор захожу на встречи из этой серии; эстафета сейчас перешла к Миле Хутен, чрезвычайно милой (это не тавталогия!) русскоговорящей американке. Стоит заметить, что в этой англоязычной тусовке немало людей, которых я знаю уже много лет – так что одно лишь узнавание на улице способно поднять настроение на целый день; за все эти годы язык им не надоел, скорее даже наоборот. В этой связи знающих польский отсылаю к недавней записи о вдохновляющем окружении.

Как же Евгений читает? А читает он много и с недюжинным кандибобером. Сколько его помню – всегда при нем какая-нибудь книжка на английском (и даже если ее не видно, я-то знаю – книжка где-то есть! :), чтобы можно было читать в любую подвернувшуюся минуту, даже в трамвае. В далеком 2003-м (и много лет после) никаких переносных электронных устройств для чтения никто даже не нюхал; все начиналось с обычных бумажных книжек. Евгений доставал их самым разным путем: что-то покупал за гроши на «раскладушках», что-то одалживал, что-то выменивал. Короче говоря, if there is a will, there is a way, поэтому недостатка в чтении никогда не было. Ясное дело, время от времени в книгах попадались такие обороты, по поводу которых ни один словарь не мог дать вразумительного ответа. И тогда Евгений принимался «мучить» имеющихся в нашем распоряжении иностранцев – которые тоже, кстати говоря, не всегда врубались, o co chodzi :) Еще один интересный факт – Евгению удалось вполне неплохо решить вопрос с произношением – то есть лучше, чем мне, хотя, насколько мне известно, никаких специализированных заведений он не заканчивал, и в Штатах был недолго. Можно строить разные гипотезы о причинах такого успеха, но мне кажется, что чтение в этом по крайней мере помогло – см. абзац о мысленном проговаривании читаемого.

Недавно получил от старого знакомого хорошие новости – оказывается, он уже давно и успешно применяет передовые достижения электроники :)

Книжки я сейчас читаю бесперестанно, и всё на инглише. Сгрузил себе всего Тома Клэнси (85 книг), Касслера (82), Мартина (Игра престолов и не только) и читаю, читаю с Bookreader'а... Книга в неделю...

Wow! Читать, как читает он, у меня, наверное, никогда не получится – да лично мне, наверное, и не стоит. Когда я беру текст, как сказал когда-то Константин Мелихан,

Мелодия фразы меня ослепляет. 

Меня оглушает мелодия фразы. 

Мелодия фразы меня усыпляет, 

хватает и кружит, 

и кружит и кружит, 

и кружит и вертит.

Поэтому читаю медленно, немного, чаще урывками, в неожиданных местах и позах – и от этого мои отношения с чтением не становятся менее близкими :)

Возвращаемся к поставленному вопросу: как же с пользой для дела читать на иностранном языке? Думается, важно здесь вот что:

1. Читайте то, что вам интересно. Как-никак, интерес к смыслу читаемого – это своего рода «топливо», без которого у вашего чтения гораздо меньше шансов хоть сколько-нибудь далеко заехать.
2. Регулярность. Лучше часто читать «плохо», чем редко читать «хорошо». Для развития регулярности, кстати, неплохо подойдут регулярно выходящие газеты и журналы, интернет-рассылки, ленты новостей, блоги и прочий рекуррентный материал.
3. Делайте пометки, выписывайте слова, которые хотите употребить снова. Так почему-то складывается, что в последнее время мне часто попадаются на глаза рекомендации выделять нужное прямо в тексте, делать пометки прямо на полях. Наверное, это действительно эффективно. Но лично я так не делал почти никогда. Пометки ведь можно делать на отдельном листике или в блокнотике, для сохранения контекста указывая номер страницы, абзац, возможно начальные слова предложения. Это не так пафосно, зато открывает для вас дверь в волшебный мир электронных читалок, одолженных у кого-то книг и библиотек. А это, в свою очередь, поможет сэкономить тысячи злотых, спасти множество деревьев (не менее прекрасных, чем это чудо у меня за спиной!), да и просто позволит читать больше – и на большем количестве языков.
4. «Женский» и «мужской» подход. Даже если вы еще слабо ориентируетесь в языке, неплохой вариант – вначале читать без словаря, понимая то, что удается, делая выводы из контекста и позволяя себе догадываться. Потом, конечно, можете вооружиться словарем и проверить себя. Обращаю внимание: желание понять каждое слово, особенно когда вы еще не слишком большой ас в языке, скорее вредно, чем полезно.
5. Читайте вслух! Конечно, речь не идет о том, чтобы читать так все время – это скорее вариант упражнения, которое стоит повторять, как только освоите правила фонетики. Не буду объяснять, почему, но это действительно очень сильный способ обучения, который помог многим-многим людям. Просто попробуйте какое-то время регулярно читать иностранный текст вслух, скажем, минут по 15 ежедневно, и удивляйтесь полученным результатам! Даже начинающие мои ученики получают для этой цели несложные адаптированные тексты. А что уж про вас говорить! :)
6. Аудиокниги и другие "хитрые ходы". Если вам подвернулась книжка (или любой другой материал) одновременно в текстовом и аудио- варианте, воспользуйтесь этой возможностью для экспериментов: можно, например, сначала читать абзац вслух самому (а если хочется – даже записывать свое чтение на диктофон или компьютер), потом слушать, как это звучит в аудиокниге, сравнивать и делать выводы.
7. Обсуждайте прочитанное – ищите возможности делать это на том же языке, на котором читали. Проблема со словарным запасом будет по крайней мере частично решена – слова из книжки еще не успели забыться, так что самое время закрепить их активным применением. Если обсуждать не с кем, можно пообсуждать с самим собой (вот мы и возвратились к шизоидным занятиям :) Чем менее вы пассивны, тем лучше.

На этой радостной ноте я пойду спать, а вам предлагаю посмотреть мой look с книжкой Бена Дауна Дэна Брауна в гористой Армении. Замечу, что его книги – идеальный образец сферической языковой медитации в вакууме: вы прекрасно знаете, что произойдет, но все равно читаете – просто из любви к языку :)

Read more »

Thinker Toys + tłumaczenia symultaniczne

Ostatnio zacząłem czytać książkę "Thinker Toys" (by Michael Michalko). W rosyjskim internecie, na szczęście, można znaleźć i ściągnąć prawie wszystko — mówiąc nawiasem, jest to poważny powód, żeby uczyć się rosyjskiego :) Autor omawia różne sposoby, dzięki którym możemy obudzić swój umysł i zmusić go do pracy. Na ile rozumiem początek książki, chodzi o to, by:

1. Uświadomić sobie, że skuteczne działanie umysłu jest w ogóle możliwe;
2. Zacząć robić niezwykłe rzeczy, lub też zwykłe rzeczy w niezwykły sposób.

W efekcie umysł, będąc zaskoczony takim niezwykłym przebiegiem sytuacji, nagle zaczyna działać. Proste, prawda?  :)

Żeby doświadczyć tego w praktyce, postanowiłem wybrać się z niezwykłym człowiekiem do niezwykłego miejsca. Z niezwykłymi ludźmi, jak się okazuje, często jest tak, że oni są bliżej, niż sobie wyobrażamy. Jako niezwykłe miejsce wybraliśmy warszawskie Muzeum Azji i Pacyfiku, znajdujące się na Starówce. Kushtar Mamytaliev, znany orędownik bahaizmu w Polsce, akurat pokazywał tam stary kirgiski film "Biały statek", zapewniając symultaniczne tłumaczenie z rosyjskiego (bo niestety nie wszystkich jeszcze w Warszawie nauczyłem tego pięknego języka :) Generalnie rzecz biorąc, uważam, że Kushtarowi dobrze poszło z tłumaczeniem (chociaż czasem było słabo go słychać). I teraz czas na krótką dygresję nt. tłumaczeń ustnych.

Kiedy słuchamy tłumaczenia z języka, który znamy, na inny język, który znamy nie gorzej, często może się wydawać, że wiele rzeczy przetłumaczylibyśmy lepiej od tłumacza. Tymczasem jest to najczęściej jedynie iluzja. Iluzję powoduję to, że nasz mózg przebywa w stanie relaksacji, podczas jak mózg tłumacza symultanicznego "haruje za czterech" — jak byłoby widać na elektroencefalogramie, cały mózg "płonie", i gdyby nawet doświadczony lekarz (taki, jak moja mama :)) to zobaczył, to pewnie zacząłby się martwić o zdrowie takiego człowieka :) Oto cytat z książki Kato Lomb:

Медицинские эксперименты установили, что во время работы пульс синхрониста достигает 160 ударов в минуту, что на 20 ударов больше, чем у штангистов в момент – только в один момент – поднятия тяжести, а энцефалограмма показывает необыкновенное и, по мнению некоторых специалистов, предельное сосредоточение центров мозга в одну-две ярчайших доминанты. После 15-20 минут работы в кабине загнанный мозг, властно требуя отдыха, включает охранительное торможение – наступает «мертвая точка», когда либо необходимо сдалать усилие воли, либо уступить. Поэтому на конференциях переводчики работают «экипажами» - от 2 до 4 человек на кабину.

Tak że gratulacje Kushtarowi, że spokojnie sobie poradził z półtoragodzinnym filmem :) A przy okazji polecam uprawianie tego jako ćwiczenia: tłumaczyć symultanicznie np. nagranie jakiegoś ciekawego wykładu z naszego ojczystego języka na język, którego się uczymy, na bieżąco notując miejsca, w których mamy trudności. Doświadczymy wtedy "na własnej skórze" momentu, gdy mózg po prostu się wyłącza, zobaczymy w praktyce, że możemy mieć dni lepsze lub gorsze pod względem językowym, a co najważniejsze, wiele razy się zdarzy, że szukane słówko — wydawałoby się, już dawno zapomniane — w odpowiednim momencie samo wskakuje do głowy, milisekundę przed tym, jak mamy go powiedzieć :)

Na sam koniec — element komiczny. W "Białym statku" jest moment, gdy dziewczyna imituje scenę z Bollywood. Tutaj trzeba powiedzieć, że w Związku Radzieckim, gdzie wszystko "obce" było oficjalnie krytykowane, władze jednak chętnie zezwalali na bollywood'zkie filmy jako opcję politycznie bezpiecznej rozrywki, a więc filmowa kultura Indii miała sporo fanów. Jednym z takich fanów od dziecka jest Baimurat Allaberiyev, kolejny emigrant z Azji Centralnej, internet-sensacja roku 2009. By długo nie gadać, po prostu wklejam filmik, który kilka lat temu uczynił Baimurata gwiazdą:

Kiedyś w "The New York Times" ukazał się bardzo wnikliwy artykuł o Bajmuracie. Jeśli macie czas, przeczytajcie go w całości. A tutaj podam tylko krótki cytat:

At 38, Mr. Allaberiyev looks like a much older man, with deep creases in his cheeks and a painfully bloodshot eye. But as soon as he begins to sing, he switches on like a light bulb. 

Read more »

Nie tylko wystająca część!

Zacznijmy dzisiaj od historyjki, opowiedzianej lata temu przez węgierską poliglotkę Kato Lomb w jej świetnej i (moim zdaniem) nie starzejącej się książce „Jak uczę się języków obcych” (czy ona w ogóle została kiedyś wydana po polsku?).

Otóż pewien cłopczyk dostał na urodziny trzy zabawki, i zażyczył sobie, żeby każda wisiała na ścianie na osobnym gwoździu. – To niemożliwe, – powiedziała mama, – właściciel mieszkania nie pozwoli nam wbić w ścianę tyle gwoździ. – Ale mamo, po co wbijać gwoździe w ścianę? Przecież będę korzystał tylko z tej części gwoździa, która wystaje na zewnątrz!

Osoba, która ma zamiar korzystać z obcego języka jedynie biernie, i tym argumentuje swoją niechęć do wystarczającego zanurzenia się w nowym języku, jest – według Kato Lomb – podobna do tego chłopczyka. Zgadzam się z takim zdaniem całkowicie. 

Na znajomość języka składają się 4 elementy:

• czytanie
• słuchanie
• mówienie
• pisanie

Jakiekolwiek z tych czterech wybierzemy jako swoją "wystającą część gwoździa", pozostałe i tak warto poćwiczyć – jako wsparcie tego, na czym nam rzeczywiście zależy. Na przykład, jeśli dla kogoś ważną jest tylko mowa ustna, to czytanie i pisanie jaknajbardziej pomaga w uczeniu się struktury zdania, w rozszerzaniu i utrwaleniu słownictwa. I na odwrót: znajomość "melodii" języka pomaga w czytaniu i pisaniu.

A więc umiejętność pisania tak czy inaczej przyda się wszystkim. Tym bardziej, że na wcześniejszych poziomach znajomości języka (np. A1 czy А2, jakkolwiek niedoskonała jest ta klasyfikacja), ustny dialog z native speakerem może być bardzo trudny, a nawet zniechęcający (aha, spróbowałbym zaraz porozmawiać po turecku z Turkiem :) Tak że na początku mówimy w nowym języku głównie do siebie, do swoich uczących się języka przyjaciół, ewentualnie też do nauczyciela.

W „prawdziwym życiu” znacznie łatwiej jest zacząć od pisania. Komentowanie blogów, dyskusje na interesujących nas obcojęzycznych forach, w sieciach społecznościowych, prywatne czaty i mailowa korespondencja z osobami, dla których nasz nowy język jest ojczystym – to naprawdę bardzo szybka droga do sukcesu. Nie musimy się martwić o akcent, możemy czytać i pisać w dostosowanym do swoich potrzeb tempie (niech nawet na początku to będzie jedno zdanie na 3 minuty :) A poza tym, zanim wciśniemy „Enter”, możemy sprawdzić w Google, czy rzeczywiście to albo owo słówko lub zwrót zwykle zachowuje się w taki sposób jak myśmy sobie wymyślili.

Pozostają nam tylko 2 pytania:

- gdzie w internecie poznać chętnych do rozmów native speakerów?

- w przypadku rosyjskiego (oraz niektórych innych języków) – co robić z cyrylicą?

Odpowiedzi wkrótce się ukażą. A na razie przypominam, że ćwiczyć języki możecie nawet tutaj – zostawiając komentarze po rosyjsku :)

Read more »

Zarobił na 4 książkach 6 mln. złotych?

Znajomość języka się opłaca! Przynajmniej w przypadku Wiktora Janukowicza, Prezydenta Ukrainy. Można długo dyskutować o zmianach, które zaszły na Ukrainie w ciągu ostatnich 10 lat; jedną z tych zmian niewątpliwie jest to, że Janukowicz nauczył się dość dobrze mówić po ukraińsku. I to się przydało! Jeśli uwierzymy złożonej przez niego deklaracji o wysokości dochodów, uzyskanych w roku 2011, pewne wydawnictwo z Doniecka zapłaciło mu ok. 16,5 mln UAH (czyli ponad 6 mln PLN) za prawa autorskie na 4 niewielkie książki jego autorstwa, w tym zbiór przemówień!

Na temat tej ściemy natychmiast powstało mnóstwo ciekawych komentarzy. Proponuję zapoznać się z jednym z nich, listem otwartym młodego ukraińskiego pisarza Wasyla Zymy (ros. Василий Зима).

Hаучите, как заработать миллионы на литературе

Я не знаю, прочтет ли Янукович мое письмо. Но, надеясь на то, что сайт "Корреспондент" далеко не малотиражная "районка", буду уповать на то, что сие эпистолярное послание попадется на глаза брату по перу. 

В литературе я уже больше 7-ми лет - был лауреатом премии "Гранослов" и премии Олеся Гончара за роман "Гра в піжмурки". Я знаю, как непросто в нашей стране издать свое произведение. Приехав в 2010-ом на форум издателей во Львов, я обошел с рукописью в руках не одно издатесльство. Издатели, люди в дешевых костюмах стоимостью 500 гривен и с потертыми кошельками, оценивающе на меня смотрели и, даже не читая написанного мной, сразу же спрашивали, есть ли у меня деньги. Когда я сообщал, что я писатель и мое занятие - писать книги, а работа издательств их издавать, как-то сразу скучнели и, ссылаясь на нехватку оборотных средств, просили зайти позже. Романы мои напечатали.  Причем, абсолютно бесплатно для меня. Поскольку мой издатель, в отличии от своих коллег, прочел мою рукопись и позволил ей увидеть свет. В нашей стране и это - большая удача: в редакции присылают тысячи рукописей, а издаются - единицы. Повторно издают и того меньше. Успешных же авторов можно пересчитать по пальцам. Но и этот успех в денежном эквиваленте исчисляется десятками тысяч гривен. Это не удивительно. Ведь издают у нас полкниги на одного украинца. А издают в год на 90 миллионов евро, что в десять раз меньше, чем в Польше, не говоря уже о России или Америке. Поэтому для меня стало ностоящим шоком известие о том, что мой коллега по перу, писатель Виктор Янукович, своим литературным трудом заработал себе несколько миллионов гривен. Правда, это большая удача!

Я не завидую Януковичу. Коммерческий успех его произведений сомнению не подлежит. Кому попало такие гонорары не платят. Да и завидовтаь нечему. Ведь пока еще его книги не бьют рекорды продаж и не претендуют на Нобелевскую премию. Хотя, Шевченковскую он получить может. В нашей стране все возможно. Вот возьмут и наградят. Меня интересует другое: где наши издательства сумели взять такие огромные деньги, чтобы рассчитаться со своим автором. Потому что даже самые успешные книгопечатники жалуются на то, что издавать не на что. Государство, за книги увидевшие свет, по программе "Украинская книга", не рассчиталось. Законодательство литературному рынку не способствует. Так что, свет в конце тоннеля не мигает. 

На этом сером и бесцветном фоне успех книг Виктора Януковича кажется невероятным прорывом. Успехом, которому могут позавидоавать: Акунин, Донцова, Ерофеев, Минаев и Устинова с Пелевиным. А наши лидеры рынка типа Жадана, Андруховича и Забужко должны просто рукава рубашек жевать от зависти. Вот сидел себе человек, работал, и голоса не подавал, а потом взял и выдал на гора труды на миллион. Думаю, даже Анна Герман будет учиться у своего шефа основам литературного менеджмента. 

Я обязательно подам в издательство, котрое озолотило Януковича, свой новый роман "Лузер. Человек, которого мы потеряли...." Авось и мне повезет. Мне миллион очень нужен. Я смогу оставить свою работу и заняться тем, что меня по-настоящему греет и что является страстью моей жизни - литературой. Тогда у меня будет достаточно времени для того, чтобы дописать свои  романы. Также я обязательно организую литературное турне, встречусь с читателями, эти встречи всегда проходят очень хорошо и тепло, давая много пищи для размышлений. Я не буду думать, где взять деньги, всецело посвятив свою жизнь и свой талант литературному труду. По крайней мере, многие читатели, с которыми я пока лично не знаком, ждут новых моих произведений и хотят встретиться со мной. Думаю, такое мощное издательство, которое дало несколько миллионов неизвестному пока писателю В.Ф. Януковичу, найдет для меня один миллион гривен. 

А может сам Янукович, следуя примеру императора Николая 1-ого, который спонсировал литературные труды Гоголя и оплатил все долги Пушкина, даст часть своего гоннорара молодому автору. 

Или, по карйней мере, пусть бы рассказал своему коллеге-писателю, как раскрутить бедных отечественых издателей на такие огромные гонорары. 

Я буду благодарен за уроки старшего коллеги. Может, и в нашей стране писатели за свои тяжелые труды будут получать достойную оплату. Пока повезло только Виктору Фёдоровичу. Остальные пишут за "спасибо". Или уезжают работать в ЕС, как Андрухович, или работают на огромный рынок России. Потому что в нашей стране есть только один успешный писатель, для остальных денег нет.  

P. S. Bardzo polecam regularne czytanie rosyjskojęzycznych mediów. Na przykład, Корреспондент.net, z którego ten news pochodzi. 

Read more »

Doświadczony lektor kluczem do sukcesu

Wśród licznych celów tego bloga mogę wymienić promocję oraz ciągłe polepszenie jakości świadczonych przeze mnie usług. Zamiast uzyskania "klasycznych" opinii postanowiłem robić coś bardziej użytecznego, a mianowicie zwracać się do swoich byłych i obecnych uczniów z określoną listą pytań ewaluacyjnych. Myślę, że będzie to dobra okazja do zastanowienia się nad tym, czego wszyscy oczekujemy od "idealnego" (dla nas) lektora.


Pierwsza odpowiedź, którą dostałem, pochodzi z Ukrainy. Jej autorka, Natalia, od listopada 2010 do kwietnia 2011 od zera nauczyła się z moją pomocą języka polskiego. Już w trakcie nauki korzystała ze zdobytej wiedzy w pracy (i dotychczas tam pracuje — jest tłumaczką w bardzo poważnym urzędzie). Pod sam koniec naszych zajęć Natalia także zdążyła szczęśliwie wyjść za mąż (chociaż tego, oczywiście, nie każdemu z moich słuchaczy mogę zagwarantować :)

Zatem oddaję głos Natalii. Nie wątpie w to, że ona bez żadnego problemu moglaby odpowiedzieć na te pytania po polsku — ale tak się złożyło, że wybrała w tym celu język rosyjski. A więc mamy także okazję poczytać autentyczną wypowiedź po rosyjsku.

* * *

Здравствуйте, Дмитрий!
Вот ответы на поставленные вопросы:


Удалось ли вам (в период занятий) достичь поставленных целей по изучению языка?
Да, мне удалось практически за пол года выучить польский язык на уровне понимания сказанного, написанного, а так же довести его до уровня который делал возможным писать самостоятельно на польском языке.


Насколько мне удалось подобрать учебный материал/программу под ваши потребности?
Материал был подобран очень хорошо, поскольку он отвечал моему уровню знания языка и усложнялся по ходу моего развития в изучении польского.


Чего не хватало на занятиях?
На занятиях не хватало только еще учеников с таким же уровнем, что бы можно было практиковаться в устной  разговорной речи (хотя бы еще одного-двух), а так все было в норме и полностью соответствовало понятию урока.


Было ли на занятиях что-либо неожиданно хорошее?
Неожиданно хорошим на занятиях было прослушивание польских песен, просмотр роликов и фильмов на изучаемом языке — это очень порадовало, по скольку не все преподаватели используют мультимедийные возможности во время уроков и больше задают такие задания на дом.

Drobny komentarz: tak mi się wydaje, że ja takie rzeczy też dawałem głównie jako zadania domowe (mieliśmy naprawdę niewiele czasu). Chyba że Natalia całe swoje życie zaczęła postrzegać jako jedną wielką lekcję języka — w pewnym sensie o to w całym tym blogu chodzi :)

Было ли на занятиях что-либо неожиданно отстойное?
Ничего отстойного на занятиях я в принципе не помню, возможно это свойства памяти, хотя на память я не жалуюсь))))


Как вы думаете: если бы вы обратились не ко мне, полученное качество занятий было бы хуже/лучше?
Я считаю, что Ваши занятия были достойными, и по скольку я получила ожидаемый результат, то не берусь сказать было ли бы качество занятий хуже или лучше, если бы я обратилась к кому-то другому. Хотя одно могу сказать точно, если бы я обратилась на другие курсы обучения языка — это было бы дольше и дороже для меня, так как в моем случае важно было выучить язык быстро — то Вы мне в этом очень помогли.


Были ли вы (на ваш взгляд) хорошей ученицей? Почему?
Я была нормальной ученицей — не хорошей, но и не плохой)) Иногда я не выполняла домашнее задание, по скольку иногда была слишком занята на работе и под вечер, когда нужно было делать задание, я была уставшей, а иногда меня одолевала лень. Но я не могу сказать, что была плохой, так как всегда старалась на уроках и слушала своего учителя.


Какого вопроса не хватает?
Я думаю, что не хватает вопроса "Чего было мало на занятиях?" Мало было времени. Час-полтора — это не очень много, но тут у нас не было другого выхода, потому что у меня была работа и занятия проводились во время моего обеденного перерыва.

natalypanther@mail.ru

Dziękuję Natalii jeszcze raz dobrze spędzony czas oraz inspirujący przykład. Jeśli Ukrainka potrafi nauczyć się polskiego od zera do poziomu B2 w pół roku, to dlaczego Polakom nauka rosyjskiego miałaby zajmować więcej czasu? :)

P. S. To naprawdę inspirujące! Ja, na przykład, o wiele dłużej tego języka się uczyłem.

P. P. S. I chyba do dziś się nie nauczyłem...

Read more »

Pożywienie dla myśli

Jednym z ważnych elementów znajomości języka jest rozumienie mowy ustnej. Nie odkryję Ameryki, jeżeli powiem, że słuchać uczymy się przez słuchanie; im tego słuchania więcej, tym lepiej.

Oczywiście, na samym początku nauki, kiedy dopiero co przerobiliście pierwszy podręcznik (lub pobraliście kilkadziesiąt lekcji od native-speakera), słuchanie oryginalnych materiałów może wydać się bardzo, ale to bardzo trudne.

Jest w tej kwestii kilka standardowych rozwiązań. Na przykład, można słuchać wiadomości z radia lub telewizji. W wielu stacji wiadomości są co jakiś czas powtarzane, więc będziecie mogli przesłuchać trudniejsze kawałki raz jeszcze, bez konieczności nagrywania. Prezentatorzy zwykle mówią bardzo wyraźnie, a poza tym, ogólna treść wiadomości międzynarodowych jest przewidywalna, wystarczy uprzednio posłuchać stacji w języku, który już dobrze znacie.

Gołym okiem widać tu kilka problemów. Po pierwsze, na pewnym etapie nauki nie zawsze jest się w stanie zapisać nieznane słówko lub zwrot, zgadnąć, jakie dokładnie litery go tworzą, czy jest pisane razem/oddzielnie, a w dodatku zrobić z tego mianownik/bezokolicznik, by można było sprawdzić w słowniku. Jeśli chodzi o skomplikowane przypadki koniugacji, polecam korzystanie z dobrego translatora. A żeby poradzić sobie z ortografią, musimy dużo czytać.

Po drugie, materiał, z którym pracujemy, musi być dla nas interesujący. Jeśli ktoś rzeczywiście interesuje się polityką lub katastrofami, to nie będzie miał problemów ze słuchaniem wiadomości przez dłuższy czas. A jednak nie zawsze tak jest. Niegdyś w ostatniej klasie szkoły, gdy na kilka miesięcy odebrano mi komputer, zacząłem codziennie słuchać VOA News (wyboru stacji dokonałem na podstawie jakości sygnału). Do popularnego słownictwa zaliczały się wówczas suicide bombers, refugee camps, weapons of mass destruction, American troops i oczywiście Donald Ramsfeld. Rzecz jasna, kiedy nowe słówka "zaczęły się kończyć" i stwierdziłem, że już rozumiem wszystko (czyli mniej więcej po dwóch tygodniach słuchania), moja ciekawość do tej stacji spadła.

W celu poszukiwania ciekawych materiałów do słuchania warto zwrócić uwagę na książki mówione — szczególnie na te dostępne wraz z wersją tekstową. W tym celu (jeśli uczycie się rosyjskiego i/lub angielskiego) przyda się między innymi mój blog — będę od czasu do czasu publikował info o tego typu materiałach.

Dziś opowiem o rosyjskiej książeczce na temat wegetarianizmu autorstwa Piotra Szczekalewa. Zobaczyłem ją po raz pierwszy w Irkucku, w barze "Govinda" ("Govinda" to sieć wegetariańskich barów, znana w wielu miastach w Rosji i na Ukrainie; one są nieco podobne do warszawskiej Vegi). Książeczka jest wieloletnim projektem rodzinnym; żona Piotra jest autorką bardzo ciekawego rozdziału o wegetariańskim macierzyństwie. Zarówno MP3 jak i PDF można legalnie za darmo ściągnąć tu: www.GoVegetarian.ru Nie jest ta książeczka jakąś "prawdą objawioną", a jednak zachęca do zastanowienia się nad tematem :)

A tak na marginesie, wegetarianinem zostałem 7 lat temu, w kwietniu 2005 roku, gdy przyjaciel zapoznał mnie z pewnym esejem Kurdiumowa (by przeczytać cały esej, szukajcie słowa "Далее" w końcu każdej części).

Read more »

Językowe jaja

Przedstawione zdjęcie zrobiono w lipcu 2011-ego na Kolei Krugobajkalskiej (wspaniałe miejsce dla wypraw!). Ten w żółtym to ja, a ten z tyłu to flamedragon27, mój dobry kolega z Białorusi, aktywny podróżnik-autostoper, wielki specjalista od pogaduszek, medytacji i języków obcych. Kamerę trzyma prawdopodobnie nasza wspólna znajoma Jewgenija, świetna syberyjska dziennikarka. Jewgenija jest tak słodka, że swego czasu o jej uśmiechu ukazał się poemat. Ale nie o tym mowa.

w tle widać jezioro Bajkał

W poprzednim wpisie mówiłem o tym, jak ważne są znajomości z ludźmi, uczącymi się języków obcych. To takie proste, prawda? Jeśli chcesz być bogaty, warto zaprzyjaźnić się z tym, kto już jest bogaty; jeśli chcesz osiągnąć sukces w jodze, poznaj się z ludźmi, którzy już od dawna ją praktykują, itd. A dla uczących się języków obcych wielkim szczęściem jest spotkanie kogoś, kto tych języków się skutecznie uczy. Znajomość z Aleksandrem (którego nazywam "Саша Ювелир", choć on nie do końca się na to zgadza, zdając sobie sprawę z pochodzenia tego zwrotu) jest dla mnie taką właśnie inspiracją. Absolwent fakultetu tłumaczeń Mińskiego Państwowego Uniwersytetu Lingwistycznego, on świetnie włada angielskim, niemieckim i francuskim (radzi sobie nawet z symultanicznymi tłumaczeniami), uczy się również innych języków. Pewnego dnia, tuż przed ukończeniem studiów, Sasza dogadał się ze swoją wykładowczynią i zaprosił mnie do udziału w jednym z konwersatoriów na swojej uczelni. Byłem zaskoczony wysokim poziomem wiedzy i umiejętności, zarówno u studentów jak i wykładowczyni. I wszystko to w "zamkniętym i zacofanym kraju Łukaszenki"!

niezwykłe poczucie humoru i samoironia białoruskich studentów

Dzisiaj zechciało mi się zacytować napisany przez Saszę wielojęzyczny poemat. Podstawą jest język rosyjski (co uważam za bardzo dobry wybór dla rymowanego wiersza sylabotonicznego), w poszczególnych zwrotkach pojawiają się jednak "naleciałosci" z innych języków, z którymi autor przez dłuższy lub krótszy czas obcował.

Лінгвістычныя вычварэнні

Тёплая ночь на крыше многоэтажного дома
Лучшей весной за последние 23 года.
В деревне ждёт меня любимая Oma.
А Родина (слово) не от места, а рода.

Sitting at the bus stop, schreibe, пускаю слюни.
Плакать, кричать, смеяться - всё под дождём!
Истина есть в букваре и у Лао Цзюня.
Всё наладится, ведь мы все когда-то умрём.

Закрываю глаза. Вижу тебя и пои.
Каждый раз убеждаюсь в том, что лучшее в малом.
За дротам забаронены спіртныя напоі
Для проспавших без вести, без вести под одеялом.

Someone's lost their dog. Я же ищу бога.
Ich freue mich darüber, dass Sonne noch греет.
Also, что дорого мне? ДорогА дорОга,
А также восток, который напалмом алеет.

Я хочу быть с тобой, но поезд этот в огне.
Так уедем на нём па чыгунцы, ведущей в Крым.
Je ne mange pas six jours, tu me très bien connais.
Seni seviyorum - et encore teşekkür ederim.

В горах распустились тюльпаны. The world's in blossom.
Ты только скажи: пойду я туда напролом.
Time is almost up. Я готов побежать босым.
И, bridging the gap, прокричать שלום шалом!

السلام عليكم - peace upon you! And peace on Youtube!
Мир в Бейруте скорее пришелец в камнях Баальбека.
Ах, лучше б, наверно, я в Глазго сходил на U2.
"What is life? Why I'm here? Who am I?" - пытанні-здзекі.

Оставалось рукой подать до телепортации.
Я жду, что ты позвонишь, но это опасно.
Люди, смотрите в небо - без мотивации!
Живите этим мгновеньем - оно прекрасно! 8)

(c) 28.05.11

Teraz czas na mój krótki komentarz. Oczywiście, nie jest to metoda nauki języków (chociaż w pewien sposób pomaga uczeniu się szybkiego przełączenia z jednego języka na inny, czyli bardzo ważnej umiejętności, w szczególności dla tłumaczy ustnych). Jest to raczej sposób na pochwalenie się już osiągniętym rezultatem. Zdaję sobie sprawę również z tego, że niektóre z wykorzystanych języków autor może znać w stopniu bardzo słabym lub nie znać w ogóle. A jednak pisanie oraz czytanie czegoś takiego może się okazać świetną przygodą intelektualną, oraz metodą na promowanie języków obcych w swoim otoczeniu. To samo dotyczy wielu innych zabaw językowych, o których mam zamiar kiedyś tutaj napisać. 

Na sam koniec zachęcam do bliższego zapoznania się z blogiem Saszy. Można tam przeczytać bardzo interesujące wspomnienia z jego studiów (w języku rosyjskim), oraz ściagnąć jego liczne prace w języku angielskim.

Read more »

Stwórzmy wokół siebie inspirujące otoczenie!

Jedno z największych niebezpieczeństw na drodze nauki języków obcych to stopniowa utrata motywacji. Człowiek się uczy, czasem bardzo namiętnie, ale w pewnym momencie zauważa, że nie do końca udaje mu się dostosować swój dotychczasowy tryb życia do nowego hobby, i — jeśli nic go do tej nauki nie wymusza — rezygnuje z jej kontynuacji. A co za tym idzie — traci osiągnięte rezultaty.

Co motywuje nas do nauki? Praca czy studia, gdzie język będzie potrzebny w najbliższej przyszłości? Inne zainteresowania pozajęzykowe? Uczęszczanie do szkoły językowej lub korzystanie z usług lektora/korepetytora? Tak, wszystkie wymienione opcje wyglądają na sensowne (z tym, że ostatnia jest stosunkowo niedługotrwałą, a więc może się przydać jedynie na początku świadomej nauki).

Chciałbym jednak szczegółowo zwrócić uwagę na jeszcze jedno wspaniałe źródło motywacji, którym jest dobry przykład innych. Można się inspirować sylwetkami znanych poliglotów (mam nadzieje kiedyś napisać np. o słynnej Węgierce Kató Lomb). Jeszcze lepiej jednak mieć pasjonatów języków obcych wśród przyjaciół i kolegów. Niektórzy blogowicze wprost piszą: namów znajomego do nauki języka. Według mnie, jest to generalnie dobry pomysł, choć warto uważać, by nie uzależniać się zbytnio od jednej osoby, która przecież może prędzej czy póżniej z tego pomysłu zrezygnować — szczególnie jeśli namówiono ją "na siłę". Tak że im więcej ludzi wokół nas uczy się języków, tym lepiej dla nas. Dobrą ilustracją do tego tematu jest TED-speech, wygłoszony niegdyś przez Nicholasa Christakisa. A tak na marginesie, to już od kilku lat uwielbiam TED — jest to kolejny interesujący temat...




Dobrą opcją wydaje się założenie swego malutkiego bloga językowego. Jeśli piszecie w obcym języku, którego się uczycie, macie okazję do szybkiego rozwoju umiejętności + poznania native-speakerów, którzy dość często chętnie pomagają z naprawieniem błędów. Natomiast pisząc w języku ojczystym latwiej jest nowopowstały błog promować i zachęcać innych do dyskusji; jednym z niespodziewanych rezultatów w tym przypadku może być to, że wśród waszych czytelników znajdą się wasi "off-line" koledzy, o których może nawet nigdy nie mogliście pomyśleć, że zainteresują się kiedyś językami obcymi :)

Pamiętajcie jednak o dwóch rzeczach:

1. Zanim założycie blog, zastanówcie się, czy rzeczywiście pisanie (nagrywanie podcast'ów itp.) ma coś wspólnego z waszymi zainteresowaniami. Bo jeśli nie za bardzo, to trudno w takim przypadku zapowiadać blogowi długie życie. Wprawdzie większości blogowiczy "starcza" zaledwie na rok-dwa. Znam nawet dość komiczny przypadek: pewnego dnia za prowadzenie bloga zabrała się osoba, w ogóle nie umiejąca samodzielnie tego robić (z punktu widzenia technicznego), a nawet nie chcąca się tego nauczyć. Jak się pewnie domyślacie, ów blog już od dawna "nie żyje", mimo że swego czasu włożono w niego sporo pracy.
2. Bycie "mistrzem-samograjem", który jest na tyle wspaniały, że sam sobie tego zazdrości, z reguły się nie opłaca. Warto więc udostępnić możliwość komentowania, być otwartym na racjonalną krytykę, i w ogóle pisać nie tylko o sobie (znających rosyjski odsyłam do pewnej bardzo trafnej dawnej notatki autorstwa Artemija Lebedjewa, w której to notatce wskazany jest jeden z największych problemów rosyjskojęzycznego internetu). Jak mówi się w Rosji, "будь проще, и к тебе потянутся люди".

Tyle na dzisiaj. Komentarze mile widziane ;)

Read more »

Wizja bloga

Niniejszy blog dedykuję przede wszystkim moim uczniom — byłym, teraźniejszym i przyszłym — wszystkim, kogo kiedykolwiek uczyłem (lub też próbowałem nauczyć) języków obcych.

Obecnie najwięcej czasu poświęcam nauczaniu języka rosyjskiego jako obcego (oferuję prywatne lekcje w Warszawie), dlatego większość wpisów tak czy owak poświęcona będzie właśnie temu języku. Znajdziecie tu odpowiedzi na często zadawane pytania, tudzież przydatne materiały, linki, itp. Oprócz tego, od czasu do czasu będę robił sobie jaja z "zaawansowanej" znajomości rosyjskiego, którą tu i ówdzie można zobaczyć w różnego rodzaju oficjalnych źródłach — dokumentach, reklamach, szyldach, stronach internetowych (tego typu rzeczy oznaczane będą tagiem facepalm).

Jak wynika z nazwy bloga, będzie chodziło nie tylko o rosyjski: postaram się przekazywać także ogólniejszą wiedzę i własne doświaczenia na temat nauki języków, w tym angielskiego, ukraińskiego, tureckiego, bułgarskiego, oraz innych — przecież nigdy nie wiadomo, co może mi przyjść do głowy.

Z góry przepraszam za wszystkie błędy w języku polskim - znam go dopiero od kilku lat, dlatego "niespodziewajki" cały czas się zdarzają. Gdybyście zauważyli jakieś błędy w tekście — zgłaszajcie je mailowo, będę wdzięczny za pomoc: ros.native@gmail.com A tak na marginesie, prowadzenie bloga w jakimś języku to świetna metoda doskonalenia jego znajomości...

Zachęcam do aktywnego dialogu i komentowania wpisów. Możecie eksperymentować, komentując w języku rosyjskim — byle bez pzekleństw :)

Dima

Read more »